پایان راست افراطی ؟

ترامپ با باور بسیاری از اندیشمندان غربی، قهرمان پوپولیسم در دنیا بود که توانست با رویکرد نوین الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های راست افراطی در اروپا و کشورهای غربی و همچنین جنبش‌های پوپولیسم در سراسر دنیا شود. حالا سؤال این است که پوپولیسم ترامپی، بعد از او دوباره به اعماق تاریخ بازمی‌گردد یا جنبش‌های راست افراطی هنوز هم امیدی برای تأثیرگذاری بر جوامع غربی دارند؟

دوره ترامپ، بهترین دوره برای روی کار آمدن پوپولیست‌ها در سراسر دنیا بود. از بریتانیا و برزیل گرفته تا لهستان، مجارستان و حتی آلمان، کسانی در طول این چهار سال به قدرت رسیده‌اند. با وجود اینکه ترامپ تنها به پیروزی در انتخابات سال 2016 فکر می‌کرد، بسیاری در سراسر جهان فکر می‌کردند پیروزی او اولین گام برای اقدامات بعدی در جهت قدرت گرفتن این نوع جنبش‌ها در سراسر جهان است. بااین‌حال انتخابات سوم نوامبر نشان داد ابرقهرمان افراطی آمریکایی چندان هم از گزند گروه‌های لیبرال در امان نیست و آرای مردمی بالا و تا اندازه‌ای در سطح کاندیدای دموکرات، نمی‌تواند به او قدرتی آهنین برای پیروزی دوباره و اثرگذاری بیشتر بر فضای سیاسی جهان بدهد. هرچند شکست ترامپ در انتخابات 2020، درواقع احساس ناامیدی و شکستی شدید را برای پوپولیست‌های دیگر در سراسر دنیا به راه انداخت؛ اما پیامدهای قدرت گرفتن او می‌تواند همچنان تا سال‌ها در تمام دنیا ادامه داشته باشد و این شکست به معنای شکست گفتمان ترامپ نیست؛ هر چه نباشد، او بعد از غالب کردن گفتمان پوپولیستی خود در آمریکا در طول چهار سال گذشته، بازهم شاهد افزایش آرای ترامپ نسبت به چهار سال گذشته بود و بعد از بایدن به یکی از رؤسای‌جمهوری تبدیل شد که بالاترین میزان آرای مردمی را به خود اختصاص داده است. بر همین اساس اعتراضات و شکایت‌هایی که در خصوص مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در جوامع مختلف وجود دارد، همچنان توانسته جنبش‌های پوپولیست، بیگانه‌ستیز و راست‌گرای افراطی در سراسر جهان را تغذیه کند و درواقع ممکن است همین عوامل به‌اضافه ویرانی‌هایی که کرونا به وجود آورده است، هرروز بیشتر از گذشته، این نوع جنبش‌ها را تقویت کند. هم‌اکنون نیز با وجود شکست ترامپ در انتخابات آمریکا، شبکه‌های اجتماعی همچنان ایده‌های پوپولیستی را در قالب تئوری‌های توطئه طراحی‌شده برای ایجاد تردید در مورد حقایق علمی مربوط به ویروس منتشر می‌کنند و درعین‌حال در راستای اهداف ترامپ، صحت‌وسقم انتخابات و مشروعیت آن را نیز زیر سؤال می‌برند. درصورتی‌که مباحث مربوط به تقلب انتخاباتی در آمریکا گسترده‌تر شود، به ‌احتمال ‌زیاد در سراسر دنیا و به ویژه در کشورهای اروپایی نیز در انتخابات‌های پیش رو، میراث این نوع گفتمان ترامپی را مشاهده خواهیم کرد. این مسئله به دلیل گسترش و کرونا در اروپا، در این کشورها احساس خطر جدی‌ای را برای رهبرانی به وجود آورده است که از گذشته نیز با گروه‌های راست افراطی در انتخابات‌های مختلف پنجه در پنجه افکنده بودند. برای نمونه، در فرانسه که حزب راست‌گرای مارین لوپن، در انتخابات پیشین باوجود شکست از حزب مکرون، باز هم رأی خوبی آورده بود.در ایتالیا نیز که استیو بنن، مشاور استراتژیک ترامپ تا مدت‌ها آرزو داشت بتواند رهبران آن را برای گسترش اهداف سیاسی دست راستی آموزش دهد، جنبش‌های راست افراطی تکیه خود را بر روی مخالفت با مهاجرت گذاشته‌اند و تاکنون نیز توانسته‌اند اثرگذاری شدیدی بر روی فعالان سیاسی این کشور داشته باشند.